آیین های سنتی رمضان سال جاری در خراسان جنوبی برگزار نمی گردد - وبلاگ آوا

به گزارش وبلاگ آوا، مسوول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: سال جاری به دلیل اهمیت رعایت فاصله گذاری اجتماعی در پیشگیری از شیوع ویروس کرونا آیین های سنتی رمضان در استان برگزار نمی گردد.

به گزارش وبلاگ آوا و به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان جنوبی، سید احمد برآبادی اضافه نمود: آیین سنتی رمضان خوانی به شماره 811، ملاقه زنی (کفچلزی) به شماره 816 و مراسم طبل زنی طبس به شماره 189 در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

او با بیان اینکه همه ساله این آیین ها به شکل نمادین در بعضی از نقاط استان برگزار می شد گفت: سال جاری به خاطر پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا، آیین های سنتی که اغلب قدمت زیادی دارند، اجرا نمی گردد.

مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی اضافه نمود: یکی از این آیین های سنتی طبل زنی طبس است که بیش از 100 سال قدمت داشته و همه ساله تا انتها ماه مبارک رمضان اجرا می شده است، اما سال جاری اجرای این آیین منتفی شد.

او با بیان اینکه سنت طبل نوازی در شب های ماه رمضان از قدیم تا به امروز مرسوم بوده است، گفت: در طول ماه رمضان هر بار اجرای مراسم طبل زنی، به مدت 10 تا 15 دقیقهو هر نوبت شامل سه بار به فاصله یک ساعت از مرتبه قبل نواخته می گردد. این موسیقی با ضربات هماهنگ زمان به جامانده به اذان را اعلام می کرد و در انتها یک بخش کوتاه دارد که ریتم آن به هم ریخته است و مردم با شنیدن آن متوجه می شدند که زمان کوتاهی به اذان مانده است.

برآبادی ادامه داد: پس از اجرای این موسیقی، توپ خاصی به نام زنبورک (شمخال) به صدا درمی آمد. به برگزارکنندگان این عمل زنبورک زن و نقاره زن می گویند و تمامی این کارها در بیشتر مناطق به طور موروثی صورت می پذیرد و به ندرت غریبه ای وارد این کار می گردد.

او گفت: زمان اجرای طبل زنی، به یاری ساعت های آبی (شامل تشتی عظیم و فنجان مسی متوسطی که ته آن سوراخ ریزی داشت) معین می شد صدای پرطنین این طبل ها با ترتیبی موزون و دل نشین خاطره نقاره زنی بارگاه امام هشتم (ع) را در یادها زنده می نماید.

برآبادی یادآور شد: این سنت از وقفیات عمادالملک است که تحت نظر شیبانی در طبس مدیریت می گردد.

او رمضان خوانی (رمضوخوانی) را از دیگر آیین های ثبت ملی در خراسان جنوبی برشمرد و عنوان نمود: از زمان های قدیم شب های رمضان بعد افطار 12 تا 15 نفر از پسران نوجوان محله دور هم جمع می شدند و به در خانه های مردم به ویژه توانگران رفته و به امید دریافت انعام (تنقلات و یا وجه نقد) اشعاری خاص می خواندند که در اصطلاح محلی به آن رمضانی می گفتند.

مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی ادامه داد: وقتی که گروه تکمیل می شد همه باهم به در خانه ها می رفتند و استاد گروه با صدای بلند می گفت: (رَمِضاْنی مارْ وَاْ مِدِیْ یا وَرْ خُانِمْدِ؛ رمضانی ما را می دهید یا بخوانیمش.) صاحب خانه اجازه خواندن می داد، بچه ها هم با صدای بلند می گفتند: (رمضو یارب / یارب رمضو، رمضو آمد / خوشنام خدا، رمضو آمد مهمانش کنید/ بز و بزغاله قربانش کنید / این سرا از کنه رو ور باده/ دو پسر داره که نو داماده، این سرا از کنه رو ور روزه/ دو دختر داره که مخمل دوزه / این سرا از کنه رو ور قبرستو / پدر مو گفته برو دو قرو بستو).

او عنوان نمود: این آیین نیز به دلیل اینکه گروهی اجرا می شده و ماهیت آن نیز مراجعه به در منازل برای تبرک جویی است سال جاری به دلیل رعایت نکات بهداشتی اجرا نخواهد شد.

برآبادی با اشاره به آیین کهن کفچلزی به عنوان یکی از سنت های رمضانی در خراسان جنوبی گفت: هرسال شب 27 رمضان 2 نفر از زنان محل به صورت ناشناس چادر سفید سر نموده، صورت خود را می پوشاندند و با یک سینی که روی آن آینه، شانه، سرمه دان و یک کاسه آب و ملاقه بود درکوب خانه های مردم را می زدند.

او با بیان اینکه نحوه کوبیدن در توسط این زنان متفاوت بوده است ادامه داد: این افراد به در هر خانه ای که می رسند با کفچلز یا همان ملاقه خود، چند بار به در خانه می کوبیدند و به این صورت صاحب خانه متوجه حضور آن ها شده و با تنقلاتی مثل آرد، شیرینی یا پول از آن ها پذیرایی نموده و به هر نیتی که داشتند نگاهی به آیینه داخل سینی نموده، شانه را هم به سر کشیده و از سرمه هم مقداری روی چشم می کشیدند.

مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی اضافه نمود: روز بعد هم با آردی که از منازل جمع نموده بودند کماچ و کاهی پخته و بین مردم محله به نیت تبرک توزیع می کردند.

او گفت: این آیین نیز به خاطر اهمیت رعایت بهداشت در شرایط فعلی اجرا نخواهد شد.

برآبادی با بیان اینکه احیای سنت های قدیمی ضمن ایجاد فضای همدلی می تواند شادی هایی را در جامعه خلق کند که ماندگاری و اثرگذاری آن عمیق و گسترده است گفت: آنچه در شرایط فعلی از اهمیت مضاعف برخوردار است سلامتی شهروندان است، لذا بر همین اساس تأکید شده که در هیچ نقطه ای از استان آیین های سنتی رمضان سال جاری برگزار نگردد.

منبع: میراث آریا