خشکسالی چیست و برای مقابله با آن چه کنیم؟ - وبلاگ آوا

به گزارش وبلاگ آوا، بر خلاف سایر رویداد های شدید مانند آتش سوزی و سیل، خشکسالی اغلب به آرامی رخ می دهد و خسارات زیادی را به وسیله پیش روی پنهان خود ایجاد می نماید. خشکسالی چیست و برای محافظت در برابر آن چه می توان کرد؟

به گزارش وبلاگ آوا به نقل از دویچه وله، پس از یک تابستان با گرمای شدید و بارندگی اندک که منجر به خشک شدن جنگل ها و زمین های کشاورزی شد دانشمندان هشدار می دهند که اروپا با بدترین خشکسالی دست کم در 500 سال اخیر روبرو شده است.

این ارزیابی که بر اساس یافته های اولیه منتشر شده به وسیله سرویس علم و دانش کمیسیون اروپا در هفته جاری منتشر شده در حالی اجرا شده که سطح پایین آب رودخانه ها باعث اختلال در کشتیرانی و فراوری برق آبی می گردد.

اروپا تنها نقطه سیاره زمین نیست که تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است. طبق گزارش سازمان ملل متحد سالانه حدود 55 میلیون نفر در دنیا به طور مستقیم تحت تاثیر خشکسالی قرار می گیرند.

آفریقا بیش ترین آسیب را در مقایسه با سایر قاره ها از خشکسالی متحمل شده است و 44 درصد از خشکسالی ها در سراسر دنیا را به خود اختصاص داده است. اگرچه دانشمندان می دانند که خشکسالی ها در نتیجه تغییرات آب و هوایی مکرر، شدیدتر و طولانی تر می شوند، اما پیش بینی و نظارت بر خشکسالی سخت است.

خشکسالی دقیقا چیست؟

به طور خلاصه، خشکسالی به دوره ای از شرایط خشک تر از حد معمول ناشی از کمبود بارندگی اشاره دارد. خشکسالی پدیده پیچیده ای است که می تواند برای هفته ها، ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشد و اغلب پیامد های گسترده ای برای جمعیت های انسانی و اقتصاد کشور های مختلف به همراه دارد.

دانشمندان به طور کلی خشکسالی را به چهار دسته تقسیم می نمایند. آن چه به عنوان خشکسالی هواشناسی شناخته می گردد پس از یک دوره طولانی الگو های آب و هوای خشک و باران و بارش برف کم تر از حد میانه رخ می دهد.

هنگامی که سطح رودخانه ها، مخازن و آب های زیرزمینی در پی آن کاهش می یابد خشکسالی هیدرولوژیکی رخ می دهد. خشکسالی کشاورزی زمان رخ می دهد که کمبود رطوبت در خاک بر گیاهان و محصولات زراعی تاثیر بگذارد.

در نهایت، زمانی که کمبود آب بر عرضه و تقاضای کالا تاثیر می گذارد برای مثال، با ایجاد اختلال در حمل و نقل یا فراوری انرژی ان نوع خشکسالی را خشکسالی اجتماعی - مالی قلمداد می نمایند.

اولریش راکووک دانشمند مرکز تحقیقات محیطی هلمهولتز در شهر لایپزیگ آلمان می گوید که اغلب، اما نه همواره هر چهار سناریو بالا می توانند اجرا شوند همان طور که در خصوص خشکسالی فعلی در قاره اروپا این امر صدق می نماید و قابل مشاهده است.

او می افزاید: با این وجود، ابتدا خشکسالی هواشناسی شروع می گردد. رکورد های بارندگی معمولا اولین نشانه خشکسالی است و ممکن است مدتی به طول انجامد تا به کوچک شدن رودخانه ها یا پوشش گیاهی تحت فشار منجر گردد.

شرایط خشک در چه مرحله ای به طور رسمی به خشکی تبدیل می گردد؟

دانشمندان خشکسالی را با استفاده از شاخص های مختلف نشان دهنده بارش، سلامت پوشش گیاهی و رطوبت در خاک و موارد دیگر آنالیز می نمایند.

راکووک می افزاید: زمانی که شرایط از آستانه چیزی که بر اساس داده های بلند مدت به عنوان شرایط نرمال یا طبیعی در نظر گرفته می گردد عبور می نماید معین می گردد که خشکسالی شروع شده است. به همین ترتیب، زمانی که شرایط به حالت عادی خود بازگردد خشکسالی به سرانجام می رسد.

بخش نظارت بر خشکسالی آلمان در مرکز تحقیقات زیست محیطی هلمهولتز خشکسالی کشاورزی را با ردیابی رطوبت در خاک ارزیابی می نماید. بر اساس مدل آن مرکز خشکسالی زمانی شروع می گردد که رطوبت خاک به سطحی برسد که تنها در 20 درصد سال ها در یک دوره زمانی طولانی مشاهده می گردد.

در ارزیابی خشکسالی که کمیسیون اروپا نتایج آن را در هفته جاری منتشر کرد پژوهشگران از شاخص ترکیبی خشکسالی استفاده کردند که مقدار بارندگی، رطوبت خاک و استرس گیاهی را مقدار گیری نموده اند و به این نتیجه رسیده اند که به نظر می رسد شرایط فعلی بدترین نوع خشکسالی در پنج قرن اخیر در قاره اروپا است.

در این گزارش اشاره شده که تقریبا نیمی از قلمرو اروپا به سطح هشدار خشکسالی رسیده است که به معنی کمبود آشکار رطوبت خاک است در حالی که 17 درصد در حالت آماده باش قرار داشتند به این معنی که پوشش گیاهی نیز از خشکسالی تحت تاثیر قرار گرفته است.

بهبود و ترمیم شرایط و تاب آوری آینده

توانایی یک منطقه برای ترمیم به شدت و طولانی بودن خشکسالی بستگی دارد. هم چنین، عامل تاثیرگذار دیگر آن است که آیا در نهایت بارندگی کافی برای خیساندن خاک، تغذیه مجدد آب های زیرزمینی و دوباره پر شدن مخازن وجود خواهد داشت تا بازگشت شرایط به حالت عادی صورت گیرد یا خیر.

آندریا تورتی پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون اروپا می گوید که مقاومت در برابر خشکسالی مستلزم بهبود شیوه های مدیریت آب در همکاری با کاربران محلی و محدود کردن گرمایش به 1.5 درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح پیشا صنعتی است.

او در ادامه می افزاید: در میان مدت و بلندمدت کاری که ما باید انجام دهیم این است که در مقیاس دنیای انتشار گاز های گلخانه ای را کاهش دهیم تا در پی آن خطر گرمایش بیش تر نیز کاهش یابد.

راکووک هم چنین تاکید نمود که احتیاج به پیشرفت فناوری نو برای کاهش اثرات خشکسالی وجود دارد. در مقیاس منطقه ای، ایجاد مخازن بزرگ آب مانند سیستم های ذخیره سازی زیرزمینی می تواند به حفظ آب در مواقع ضروری یاری کند. فناوری های آبیاری هوشمند که ریشه های محصولات را هدف قرار می دهند می توانند هدر رفت آب را کاهش داده و گیاهان را سالم نگه دارند.

راکووک اشاره می نماید که پرورش محصولات مقاوم در برابر حرارت بیش تر می تواند تلفات را در طول خشکسالی محدود کند. توسعه جنگل های مختلط به جای کشت تک محصولی نیز ایده خوبی است، زیرا گونه های متنوع در نگهداری آب و زنده ماندن در خشکسالی بهتر عمل می نمایند. راکووک می گوید:در نهایت، اروپا باید خود را با شرایط افراطی ایجاد شده در اقلیم و محیط زیست تطبیق دهد.